Son yıllarda dünya devi teknoloji şirketleri süratli telefon şarjlarını piyasaya sürmeye devam ediyor. Oppo, Huawei, Apple üzere akıllı telefon üreticileri, kullanıcılara en süratli şarj müddetlerini sunmak için adeta yarış içinde. Bu rekabet de şimdi test basamağında bile olsa 240W’a varan ve telefonu 9 dakikada full şarja ulaştıran suratları hayatımıza getiriyor. Pekala akıllı telefonlarda yüksek şarj suratları bataryanın ömrünü azaltır mı? Telefonu gereğince soğutursanız istediğiniz yüksek güçte hiç ısınmadan şarj edebilir misiniz? Mcdodo Türkiye Genel Müdürü Mehmet Uçurum’a nazaran sonuçlarını şimdi tam olarak bilemesek de teknolojinin tüm nimetleri kullanılarak geliştirilen tahliller; şimdilik pilinizi uzun mühletler ziyan vermeden kullanmanıza imkan verecek üzere görünüyor.
Akıllı telefonların hayatımızın en değerli aracı haline gelmesiyle bir arada, bu aletlerin performansının yüksek kalması ve şarj müddetleri de gündemimizi meşgul ediyor. Teknoloji şirketlerinin üzerinde çalıştığı en değerli başlıklardan birinin, bilgisayar ve telefonların şarj mühletleri olduğunu düşününce, tüketicinin bu hususa bu kadar hassas olması da şaşırtan değil.
Özellikle akıllı telefonları süratli şarj etmek ve o şarjı daha uzun müddet koruma etmek için tüm şirketler en güzel teknolojileri geliştirmek için adeta bir yarış içinde. Vakitle yarıştığımız günümüzde de telefonumuzu en süratli formda şarj etmek istemek en doğal hakkımız. İşte bu nedenle dünyanın en büyük telefon üreticileri, her geçen gün daha yüksek süratli şarj imkanı sunan adaptörleri piyasaya sunmaya devam ediyor. Apple, Huawei, Oppo üzere dünya devleri 240W’lara varan süratli şarjları yarıştıradursun, kullanıcıların aklındaki en büyük soru ise: “Bu kadar yüksek süratte şarj, telefonumun çok ısınmasına sebep olup pile ziyan vermez mi?”
Birkaç yıl içinde 5W’tan 240W’a çıktık
Konuyla ilgili bilgi veren Mcdodo Türkiye Genel Müdürü Mehmet Uçurum, bilhassa son aylarda her gün yeni bir marka bir başkasından süratli şarj çıkarmaya başladığını ve süratli şarj pazarı gitgide büyüdüğünü belirterek, “Daha birkaç yıl evvel iPhone kutularından çıkan 5W’lık adaptörler, hepimiz için çok kafiydi. 2.5 saatte tam şarj ediyordu. Sonra Pixel’in çıkardığı 18W şarj, hepimiz için harika süratli şarj oldu. Akabinde iPhone 20W şarja çıktı. Sonra birden birkaç yıl içinde hem Apple hem öbür markaların çıkardığı 30, 45, 65, 80W telefon şarjlarını deneyimledik. Bugün Xiaomi 12 Pro, 120W şarj adaptörüyle birlikte geliyor ve 17 dakikada telefonu yüzde 100 şarj ediyor. Birkaç hafta evvel de Oppo, 240W şarjın demosunu yaptı ve bu denemede yalnızca 9 dakikada yüzde 100 şarja ulaştı. Birkaç sene evvel hayal bile edemeyeceğimiz suratları görüyoruz” dedi.
Kullanıcılar telefonlarına ziyan geleceğini düşünüyor
Bu noktada tüm akıllı telefon kullanıcılarının aklına gelen birinci sorunun ise, “Bu kadar süratli yüksek şarj, bu kadar küçük pillere nasıl ziyan vermeden şarj edebilir?” olduğunu söyleyen Uçurum, şöyle devam etti: “Haliyle kullanıcılar, bu kadar yüksek süratlerde şarjın bu kadar küçük telefonlara ziyan vermeden şarj edemeyeceğine inanamıyor ve bu durumu sorguluyor.
En çok akla gelen telefonda önemli bir ısınma sorunu yaratabileceği konusu. Üniversal olarak bataryaya ziyan vermeden bu kadar süratli şarj olacağına inanmıyorlar. Fakat bu tasalar doğruysa, bu kadar marka, bütün dal neden her gün daha yüksek süratli şarj üretmek için milyonlarca dolar yatırım yapıyor?”
“Şarj bataryası bir çeşit sünger gibidir”
Bu noktada akıllı telefon pillerinin pil donanımının devreye girdiğini hatırlatan Uçurum, genel şarj prosesini şöyle anlattı: “Şu anda akıllı telefonların bataryaları lityum iyon ya da lityum polimer. Pilin olumlu ve negatif tarafı var. Telefonda şarj olduğunda akış, pilin negatif tarafından olumlu tarafına yanlışsız oluyor. İyonlar orada toplanıyor. Şarj bitip şarja takıldığında ise iyonlar olumlu taraftan negatife yanlışsız akışa geçiyor ve orada toplanıyor. Şarj bataryası bir çeşit sünger üzeredir. Full şarj olmaya yaklaştıkça artık o kadar yüksek bir süratle akımı ememezler ve kimi kayıplar olmaya başlar. Bu akım kaybı da bataryanın ısınmasına sebep olur. Yani özcesi aslında şarj süreci, düz bir çizgi değil bir eğriden ibaret. Her gün arttığına şahit olduğumuz bu akım oranları da aslında sabit bir şarj oranı değil, şarjın pik yaptığı nokta.”
Akım gösteren dijital kablolar
Mcdodo’nun da ürettiği akım göstergeli dijital şarj kablolarıyla, telefonunuza giren akımın ölçüsünü ve pilin doyma oranına nazaran nasıl bir değişiklik gösterdiğini artık takip edebildiğimizi kelamlarına ekleyen Uçurum, “Zaman geçtikçe şarj protokolü sırasında gerçekleşen iyon transferi sayısız kez tekrarlandıkça, pil yavaş yavaş ziyan yıpranmaya başlar ki bu epeyce doğaldır. Ama tüm bu döngüde pile ziyan veren doğal yıpranma değil ısınmadır. Lakin pildeki iyonlar ısınmaya karşı epey hassas ve dirençsizdir.
Dolayısıyla pil kelam konusu olduğunda hedef pilin olağandan daha çabuk yıpranmasına pürüz olmak için, ısınmayı minimize etmektir. Daha süratli şarj daha süratli ısınmayı beraberinde getirdiği için de gün geçtikçe hızlanan şarjların da telefonunuz ziyan verdiğini düşünmek epey doğal bir çıkarım olur” dedi.
Isınmaya karşı geliştirilen teknolojiler
“İşte son yıllarda teknoloji şirketlerinin üzerinde çalıştığı en değerli bahislerden biri de mümkün olan en süratli şarjı, mümkün olan en düşük pil ısınma derecesiyle sunabilmek oldu.
Şu anda büyük telefon şirketlerinin arkası arkasına çıkardığı yüksek süratli şarj bataryalarının ısınmaya karşı müdafaa teknolojileri bu sorunu büyük oranda ortadan kaldırıyor” diyen Uçurum, şunları anlattı: “Ayrıca son yıllarda ünlü markaların süratli şarjda ısınmayı önlemek için kullandığı metotlardan biri de paralel şarj. Bu usulde bataryayı iki farklı hücreye ayırıp, gelen akımı da ikiye bölerek 2 farklı pil üzere şark ediyorsunuz. Böylelikle pil akımın tamamını, 2’ye bölünmüş olarak alıyor. Hasebiyle yüksek şarjı ısınmadan yapabiliyorsunuz. Şarj suratlarının yükselmesiyle bir arada son yıllarda üretilen akıllı telefonların birçok da şarj sırasında ısınmayı önleyen ‘soğutucu’ bir donanımla birlikte geliyor. Bunu birkaç yıldır bilhassa oyun gayeli üretilen telefonlarda görüyoruz.”
Hedef yüzde 80 pil sıhhati
Peki tüm bu teknikler işe yarıyor mu? Bu sorunun tahlili bu kadar kolay mi? Telefonu gereğince soğutursanız istediğiniz yüksek güçte hiç ısınmadan şarj edebilir misiniz? Bu soruların yanıtını Uçurum şöyle veriyor: “Ne yaparsanız telefonunuzun piline ziyan vermiş olursunuz? Telefon kesiminde bunun için bir standart var. Yüzde 80 pil sıhhati 800 şarjdan sonra. Bu yaklaşık 2 yıla denk geliyor. Yani sağlıklı bir pilde maksat 2 yıl sonra yüzde 80 pil sıhhati. Şu an yüksek süratli şarjlarla ilgili yapılan laboratuvar testlerinde, 800 hatta birtakım markalarda 1.600 süratli şarj dolumundan sonra batarya sıhhatinin yüzde 80 oranında olduğu kanıtlanmış durumda. Bu kadar yüksek süratli şarjlar hayatımıza yeni girmiş olsa da yapılan bilimsel testler, pile ziyan vermediğini kanıtlıyor.”
Sektörün süratli şarj alanında her geçen gün daha uygununu yapmaya devam ettiğini, bu yeniliklerden biri olan Galyum nitrat şarjların ise çok daha yüksek şarj suratını çok daha küçük ve hafif boyutlarla sunduğunu söyleyen Uçurum, Mcdodo’nun bu alanda pek çok farklı eserle, kullanıcıların farklı gereksinimlerine yanıt vermeye devam ettiğini söylüyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
